So‘nggi yillarda O‘zbekistonda oliy o‘quv yurtlari va shunga mos ravishda oliy o‘quv yurtlarida tahsil olayotgan talabalar soni keskin ko‘paydi.
Taʼlim muassasalari sonining ko‘payishi bilan yuklamalarni optimallashtirish va taʼlim jarayoniga zamonaviy raqamli texnologiyalarni joriy etishga olib keladigan foydali raqobat muhiti shakllanmoqda.
2000-yildan buyon mamlakatimizda 130 ta oliy o‘quv yurtlari, jumladan, xususiy universitetlar va xorijiy filiallar ochildi. Taʼlim tizimidagi eng aniq o‘sish so‘nggi besh-olti yil ichida qayd etilgan. Prezident huzuridagi Statistika agentligi maʼlumotlariga ko‘ra, 2018-2019 o‘quv yilida 98 ta oliy o‘quv yurti sobiq maktab o‘quvchilari uchun o‘z eshiklarini ochgan bo‘lsa, 2000-yillar boshida mavjud oliy taʼlim muassasalarining soni 61-72 birlik orasida o‘zgarib turardi.
Bugungi kunda O‘zbekistondagi 199 ta oliy o‘quv yurtida milliondan ortiq kishi tahsil olmoqda. Ularning aksariyati Toshkent shahrida. Poytaxtimizda 86 ta taʼlim muassasasi mavjud. OTMlar soni bo‘yicha keyingi o‘rinlarda Samarqand, Buxoro va Farg‘ona viloyatlari – 2022-2023 o‘quv yilida mos ravishda 15, 11 va 11 ta oliy o‘quv yurtlari faoliyat ko‘rsatgan.
Universitetlarni moliyalashtirish tuzilmasi quyidagicha:
- 114 ta davlat muassasalari;
- 55 nodavlat;
- 30 ta xorijiy.
O‘zbekiston taʼlim tizimining poydevoriga davlat oliy o‘quv yurtlari qatori xususiy oliy o‘quv yurtlari ham mustahkam o‘rnashib, turli kasb-hunar egalari bo‘lgan mutaxassislarni tayyorladi. Xalqaro aloqalar bo‘yicha dunyoga mashhur mutaxassislar ham universitetlarda boshqaruv lavozimlariga taklif etiladi